Здавалася б, што ў век тэхнічнага прагрэсу і інтэрнэту вырашыць гэта пытанне вельмі проста. Аднак на справе ўсё даволі складана.
Настаўніца геаграфіі Кіраўскай школы Глыбоцкага раёна Лізавета Дзмітрыева, дарэчы, адзін з лепшых спецыялістаў па геаграфіі Глыбоччыны, ужо не адзін год б’ецца над вырашэннем гэтага пытання. І калі па вусцю ракі пытанняў не ўзнікае, то аб яе пачатку спрэчкі вядуцца да сённяшняга дня.
Калі адкрыць даведнік «Блакітная кніга Беларусі», выдадзены ў 1994 годзе, то ў ім гаворыцца, што рака Бярозаўка пачынаецца з возера Падлужнае і цячэ праз Глыбокае да ўпадзення ў Дзісну. Яе даўжыня 53 км. Іншы ж даведнік «Беларуская ССР: Кароткая энцыклапедыя» кажа, што Бярозаўка пачынаецца з возера Вялікага, і яе даўжыня складае 42 км.
Цікава, што, згодна першаму даведніку, рака цячэ знізу ўверх, а такога ў прыродзе быць не можа, бо возера Падлужнае — апошняе ў ланцужку глыбоцкіх азёр.
Ды і з гістарычных крыніц вядома, што мяжа паміж Віленскім і Полацкім ваяводствамі Рэчы Паспалітай некалькі стагоддзяў праходзіла па рацэ Бярозаўцы. Глыбокае пры гэтым патрапляла ў розныя ваяводствы. Левая частка была ў Віленскім ваяводстве, правая — у Полацкім.
Лізавета Дзмітрыева падрыхтавала цэлую навуковую працу па гэтай тэме. Некалькі гадоў таму яна са сваімі вучнямі з мэтай вызначэння пачатку ракі прайшла некалькі кіламетраў ад возера Падлужнага ўверх па цячэнню. Пасля чаго была зроблена выснова: «Рака Бярозаўка бярэ пачатак у балоцістай мясцовасці на паўднёвы ўсход ад вёскі і працякае праз ложа неіснуючага вадаёма, праз азёры Ластавіцкае, Крывое, Кагальнае (Глыбокае), Вялікае (Беразвецкае) і, нарэшце, Падлужнае (Падлазнае)». Неіснуючы вадаём некалькі стагоддзяў таму быў возерам, але рэчка з цягам часу вынесла яго воды.
Гэтыя даследаванні былі вядомыя яшчэ ў 2012 годзе. Здаецца, у гэтай справе можна было б паставіць кропку, але яна не вырашаная і дагэтуль. Па словах Лізаветы Міхайлаўны, яна звярталася ў Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, дзе атрымала адказ, што гэта спрэчнае пытанне павінна быць вырашанае на мясцовым узроўні.
З таго часу прайшло амаль чатыры гады. Каб раз і назаўжды вырашыць сітуяцыю з назвай ракі, не трэба ніякіх дадатковых матэрыяльных рэсурсаў, трэба толькі на сесіі райсавета ўключыць гэта пытанне ў павестку дня і прагаласаваць па яму. Таму дзіўна, чаму Глыбоцкі раённы Савет да гэтай пары гэтага не зрабіў. А пакуль што праз цэнтр Глыбокага цячэ безыменная рэчка.
