І раптам яна распавядае вось што: “Задумалася, ці варта працягваць веганскую дыету, калі пачаліся перапады ў настроі, з’явілася нейкая псіхічная няўстойлівасць, моцная чуллівасць. Раней я такога за сабой не заўважала, таму вырашыла звярнуць увагу на харчаванне.
Мне гэта падалося лагічным, чула, што недахоп В12 часам дае вось такія асаблівасці. Стала ў якасці эксперыменту спажываць два разы на тыдзень кісламалочныя прадукты, бо проста малочнае я зусім не ўспрымаю.
Літаральна праз некалькі тыдняў стан палепшаў. Я і цяпер не класічная вегетарыянка. Максімальна адмаўляюся ад малочных і кісламалочных прадуктаў, ем іх досыць абмежавана”.
Узгадаўся і ўласны нядоўгі вопыт сыраядзення. І цяпер не салю ежу, імкнуся есці чым менш мяса, а некалькі гадоў таму яго амаль не спажывала. І вось неяк вырашыла – стану сыраедкай! Ніякага малочнага (а я яго дужа люблю) і яек! Тыдзень прайшоў, другі, палёт амаль добры, але жыццё зрабілася ну такое “нясмачнае”, што хоць воўкам вый. Стала есці патроху хлеб. І піць каву.
Жыла тады не адна, спакусаў у лядоўні хапала, але я трымалася! І вось былы муж неяк на выходных гатуе піцу. Як не пакаштаваць? Ужо пасля першага кавалка стала блага. З гэтага я зрабіла дзве высновы: са здаровым харчаваннем арганізм хутка звыкаецца, не трэба “перабудоўвацца” месяцамі; калі я буду вандраваць ці па нейкіх іншых прычынах не змагу прытрымлівацца “сырой” дыеты, прыйдзецца складана.
Таму зараз абмяжоўваю мяса, з пераменным поспехам – салодкае, налягаю на сырую садавіну ды гародніну, але з поўным сыраядзеннем зусім не склалася.
А вось герой гэтага артыкула сваю адмову ад веганства абгрунтаваў навукова і вельмі падрабязна (біялагічная адукацыя яму гэта дазваляе).
Мікалаю Сінкевічу 46 год, ён працуе журналістам у Бярозаўскай раённай газеце (Брэсцкая вобласць) і практыкуе здаровы лад жыцця з часоў студэнцтва. Вось яго гісторыя.
Адразу скажу, што дагэтуль не ведаю розніцы паміж вегетарыянствам, веганствам ды іншымі плынямі адмовы ад мяса. Мяне не цікавілі, хто там “тру”, а хто “не тру”. Ад пачатку у мяне быў эксперыментальны ды прыродазнаўчы інтарэс.
Здаровы лад жыцця практыкую даўно, бо меў далікатны арганізм і ў школьныя гады часта хварэў: прастуды, хранічныя ангіны, вызваленне ад фізкультуры і г.д. На пачатку 90-х вучыўся на прыродазнаўчым факультэце ў Брэсце. Цікавіўся прычынамі слабога здароўя і магчымасцямі арганізма.
Спрыялі розныя акалічнасці, напрыклад, выкладчык фізіялогіі чалавека Пятроў бачыў, што я зацікаўлены студэнт, і даваў мне кнігі па-за межамі вучэбнай праграмы. А час быў такі, што толькі-толькі прарвала саўковыя інфармацыйныя бар’еры, і на нас абрынулася плынь перакладной літаратуры, таксама ўжо легальна друкаваўся СССРаўскі самвыдат. У тым ліку і па ЗЛЖ: вегетарыянства, галаданне, ёга, Аюрведа, розныя аўтарскія практыкі – шмат чаго.
Нарэшце я ўсвядоміў, што прычына хвароб – няправільны лад жыцця. Не тое, каб я меў шкодныя звычкі тыпу п’янства ці курэння. Не, найперш гэта было няправільнае харчаванне. Наш арганізм будуеца з ежы, таму мы з’яўляемся тым, што ямо. А калі ежы зашмат для арганізму і яна цяжкая, “невідавая”, ён перагружаецца.
Выдзяляльная сістэма не спраўляецца, арганізм зашлакоўваецца і з’яўляецца пажыўнае асяроддзе для хваробатворных мікраарганізмаў.
Першыя спробы стаць вегетарыянцам я зрабіў падчас вучобы. Весела было слухаць на пятым курсе лекцыі па біяхіміі, на якіх дэкан сцвярджаў, што жыць немагчыма без незаменных амінакіслот. Я слухаў і смяяўся ўнутры, бо згодна навуцы ўжо не павінны быў нават тут знаходзіцца і адносіцца да ліку жывых.
З 1995 года я канчаткова перастаў ужываць мяса. Плюс спрабаваў розныя іншыя метады (з йогі, напрыклад). У выніку сапраўды стан здароўя значна палепшыўся. Не скажу, што адмова ад мяса далася цяжка. Гэта было абдуманае рашэнне з загадзя запланаванымі і спраўджанамі нарэшце вынікамі.
Фізічны стан палепшыўся, ангіны і прастудныя захворванні не дапякалі, я мог выпіць шклянку халоднай вады і мне не балела глытка. То быў сапраўдны цуд! Хто такое перажыў – мяне зразумее!
Я ўжываў садавіну, гародніну, кашы і г.д., нячаста – рыбу і курыныя яйкі. Калі першапачатковай мэтай было паправіць здароў’е, то з часам на першае месца стала маральна-этычная прычына – я не хацеў есці плоць жывых істот і быць ускоснай прычынай іх пакут. Такім чынам, са змяненнем харчавання змяніўся светапогляд.
У 2009 годзе я вырашыў пайсці далей і паспрабаваць сырамонаядзенне. Гуру сыра-мона- абяцаюць адэптам свайго вучэння звышмагчымасці ўзроўню амаль што сідхі. Пасля гэтага ўжо толькі пераход на пранічнае харчаванне.
Я шмат прачытаў па сыра-мона- і таксама вырашыў паспрабаваць, праверыць на ўласным вопыце.
Гэта была не першая спроба перайсці на сырамонаядзенне, але гэтым разам найбольш паслядоўная. Важкім аргументам стаў вопыт аднаго знаёмага па інтэрнэце, які жыў у Гішпаніі, папулярызаваў сыра-мона-, адначасова займаўся са штангай і, па яго сцвярджэннях, паказваў шалёныя вынікі. Усё выглядала пераканаўча, але праз пару год выявілася, што ён хлусіў.
І я адплыў у нязведанае мора. Харчаваўся выключна сыра- мона-, г. зн. сырая садавіна і гародніна, арэхі – пры тым усё ўжывалася паасобку, у розныя прыёмы. Такім чынам выконваўся пастулат пра максімальнае засваенне пажыўных рэчываў. З гатаваных страў я ўжываў толькі зялёную гарбату.
Пазітыўныя моманты практыкі сыра- мона- : амаль не было прастудных захворванняў, калі і здараліся, то праходзілі ў максімальна лёгкай форме і доўжыліся дзень-два-тры, сопляў не было ўвогуле.
Негатыўныя: худзізна ўзмацнілася, падскурнага тлушчу практычна не было. Мёрз, даводзілася цяплей апранацца. Пры тым я па-ранейшаму шмат рухаўся (ровар, падцягванні на турніку). Пагоршыўся стан скуры, сталі ломкімі пазногці і валасы, з зубоў “лезла” эмаль. Пагоршыўся характар – стаў злы, раздражняльны. Па словах атачэння, выгляд тады ў мяне быў нездаровы і схуднелы.
Ніякіх звышмагчымасцяў ці сідхаў не выявілася. Роўна праз два гады эксперыменту я падсумаваў вынікі і спыніў яго. Перайшоў зноў на вегетарыянства.
Практыку сыра- мона- ці проста сыра- не магу параіць нікому. Гэта вельмі жорстка і ў прынцыпе, разбуральна для арганізма.
Сёння аддаю перавагу простай ежы. Чым менш мяшанак – тым лепш. Гатаваная гародніна. Сырая садавіна. Бульбу і мучныя прадукты не ем увогуле. Хлеб рэдка. Не ем смажаную ежу – нават не трымаю ў доме патэльні. Яйкі – практычна не ўжываю. Рыба – рэдка ем сырую (скумбрыя ці чырвоная – гэтыя гатункі без гельмінтаў), час ад часу – запечаную ў фальзе. Патроху ўжываю малочныя прадукты, у асноўным сыр. Арэхі ці семачкі (міндаль, фундук, грэцкія, кунжут, гарбузовыя) – рэгулёва, прыкладна жменя на содні, можа быць і больш.
Праблем з набыццём прадуктаў не маю, у Бярозе дзейнічаюць крамы буйных сетак кшталту Еўравопту, на кірмашы прадаецца экзатычная і мясцовая прадукцыя.
Ваду бяру з крыніцы. Што параіць з гэтай нагоды жыхарам вялікіх гарадоў нават не ведаю. Мо дзесьці ў вадаправодзе добрая вада.
У бутэльках яе якасць так сабе, апошнія даследаванні амерыканскіх навукоўцаў паказалі значную забруджанасць такой вады мікрачасцінкамі пластыку.
Шмат рухаюся. Улетку ровар, у тым ліку заезды па краінах з горным рэльефам, бег, адцісканні, турнік, горны трэкінг і нават альпінізм, узімку – лыжы бегавыя і горныя, круглы год – лазня.
Не скажу, што мой арганізм у выніку такога ладу жыцця не схільны да хваробаў, але яго стан мне дазваляе рэалізоўваць свае разнастайныя мэты.
Бяроза невялікі, але і не малы горад: 30 тысяч чалавек. Ніхто на мяне як на дзівака праз вегетарыянства ўжо не глядзіць, звыкліся. Ну хіба незнаёмы які чалавек здзівіцца. Цяпер вегетарыянец у нас ужо не такі цуд, як 15 год таму.
Канешне, каб умацаваць і давесці цела да ідэальнай кандыцыі, трэба сур’ёзная праца, рэгулярныя аздараўленчыя практыкі, напрыклад, той жа йогі.
Мне з розных сістэм найбольш універсальнай здаецца Аюрведа – навука жыцця. Можна верыць, можна не верыць, але яна працуе на сто адсоткаў.
Стройны і велічны будынак Аюрведы грунтуецца на філасофскім вучэнні аб пяці першаэлементах. Іх спалучэнні даюць тры ДОШЫ (прынцыпы) – ВАТА (вецер), ПІТА (агонь) і КАПХА (слізь). Любы жывы арганізм складаецца з розных прапорцый гэтых трох ДОШ, што робіць яго індывідуальным.
Каб не мець праблем са здароўем, трэба падтрымліваць баланс трох прынцыпаў. Напрыклад, у людзей хударлявага целаскладу, як мой, пераважае ВАТА, і для балансу ім патрэбна пажыўная, каларыйная, цёплая або гарачая ежа. Такім чынам, згодна Аюрведзе, мне сыраядзенне супрацьпаказана, яно вядзе да разбалансавання ДОШ, прынцыпу ветру ў арганізме становіцца яшчэ больш.
Парады ад Мікалая Сінкевіча
1. Вывучайце! Літаратуры сёння шмат, і вы ў стане разабрацца ў рабоце свайго арганізма і прынцыпах здаровага харчавання, здаровага ладу жыцця, гэта не настолькі складаныя рэчы.
2. Калі вырашыце стаць вегетарыянцам і збіраецеся жыць на хлебе, бульбе і макаронах, то лепш і не спрабуйце – вы гарантавана сапсуеце арганізм. Ежа павінна быць паўнавартаснай!
3. Істотны момант – засваяльнасьць ежы. У вас павінна быць выбітная стрававальная сістэма.
4. Слухайце свой арганізм! Памятайце: у розных трэнераў і гуру свой інтарэс, і ў абсалютнай большасці выпадкаў – зарабіць на вас.
5. Толькі вы нясецё адказнасць за вынік вашых эксперыментаў.