Задача Мінскага роварнага – не захоп свету, але нешта каля: яны хочуць, каб горад быў зручны для перасоўвання, ціхі і чысты. Яны няспынна варушаць грамадства з 2010 года, застаўшыся адначасова пляцоўкай для экспертаў і месцам сустрэчы людзей.
Ровар робіць людзей адказнымі
Раварыст – не толькі гік у спартовай форме, а ровар – не толькі для прагулак уздоўж Свіслачы. Зрабіць Мінск роварным не першы год мараць у Мінскім роварным таварыстве (МРТ). Ёсць поспехі: 8% гараджан лічаць сябе актыўнымі раварыстамі і амаль штодня ездзяць на ровары, калі цёпла. Цалкам вынікі свежага і ўнікальнага сацыялагічнага даследавання МРТ прэзентуюць на велафоруме 24-26 лістапада).
Складана зразумець, што ёсць здабыткам МРТ ці іншай арганізацыі, а што непазбежна ў плыні часу – так разважае Павал Гарбуноў, старшыня праўлення Мінскага роварнага таварыства. Хаця ўнёсак МРТ тут дакладна ёсць, і немалы.
Павал прыйшоў на месца старшыні праўлення два гады таму і яшчэ чатыры гады перад гэтым займаўся экалагічнай грамадскай дзейнасцю.
“Я удзельнічаў у акцыях, валанцёрыў для Мінскага роварнага таварыства, працаваў у Цэнтры экалагічны рашэнняў. А потым лёс зацягнуў зусім у ровары, – кажа ён. – Люблю ровары, езджу часта. Гэта і хобі, і сродак адпачынку, і транспарт. Да ровара я стаўлюся нават шырэй: гэта з’ява. Роварны рух робіць людзей больш адказнымі за сваё здароўе і экалогію асяроддзя. Зрэшты, гэта маё стаўленне. Я спрабую знайсці сэнсы”.
Тры кіты: інфраструктура, папулярнасць, актыўнасць
Мінскае роварная таварыства – гэта людзі: моладзь, якая хоча валанцёрыць; тыя, хто сочыць за навінамі; сябры арганізацыі, якія падтрымліваюць яе праз сяброўскія штогадовыя ўнёскі, ды шмат іншых. Людзі з розных сацыяльных груп: кіраўнікі аддзелаў банкаў, праграмісты, студэнты, пенсіянеры, беспрацоўныя…
Блакітная мара роварнага руху – развіццё інфраструктуры, прыцягванне людзей і барацьба са стэрыятыпамі. Паляпшэнне роварнай інфраструктуры – тое, што найперш цікава шэраговаму раварысту. Граматна зробленая, яна дае магчымасці кожнаму быць мабільным, незалежна ад прыбытку, полу і ўзросту (у адрозненне ад аўтамабіля).
“Напрыклад, мы кажам раварыстам: ёсць сайт 115.бел. Дамагайцеся праз яго самі, каб вам паніжалі бардзюры. Не чакайце, што МРТ зможа зрабіць усю гэту працу, – тлумачыць Павал Гарбуноў. І працягвае – “Ровар – гэта таксама пашырэнне зоны ўнутранага камфорту”.
Праца са стэрыятыпамі суседнічае з папулярызацыяй: запэўніць, што пацеюць на ровары летам не больш, чым у тралейбусе, патлумачыць, што восень і зіма – таксама час для ровару (гэта адмаўляюць не толькі канапныя каментатары, але і самі ўладальнікі ровараў).
Шмат людзей прыцягвае велапарад – прыклад прасторы для стасункаў, пошуку аднадумцаў і валанцёрства. Папулярная і роварная школа – валанцёрскі праект, які дапамагае дарослым навучыцца катацца на роварах.
Мінскае роварнае таварыства не імкнецца зрабіць усё за ўсіх, але можа быць пляцоўкай, якая гатовая падзяліцца рэсурсамі. Так адбываецца з грамадскай веламайстэрняй “Гараж 38”.
“Ён адасоблены, але мы яму дапамагаем, – кажа Павал Гарбуноў. – Там ёсць самастойная працоўная каманда”.
Заканадаўчая ўлада зацікаўленая
Павал – адзін з тых, хто накіроўвае арганізацыю. Яму цікавыя рэчы, што не вельмі папулярныя ў большасці раварыстаў, але дзякуючы якім іх чуюць – дыялог з мясцовымі уладамі.
“Дыялог спрыяе грамадзянскай актыўнасці і выцягвае нашу краіну, пафасна кажучы, у бок дэмакратызацыі. Мы вучымся быць актыўнымі, атрымліваць вынік і вучым гэтаму людзей вакол”, – упэўнены ён.
Роварны рух, магчыма, адна з самых удалых пляцовак, дзе грамадскасць можа размаўляць з дзяржавай прадуктыўна. У выніку дыялогу, напрыклад, з’явілася Нацыянальная стратэгія развіцця роварнага руху, МРТ уплывае на змест тэхнічных дакументаў і выказваецца датычна правілаў дарожнага руху.
“Нацыянальная стратэгія – сведчанне таго, што заканадаўчая ўлада зацікаўленая ў развіцці роварнага руху”, – кажа старшыня праўлення.
1% гарадской мабільнасці – роварная
Сёння можна ўпэўнена сказаць: ровар у Мінску выкарыстоўваюць як транспарт. Па дадзеных праектнага інстытуту “Мінскграда” (ён жа звычайна займаецца генпланам сталіцы), 1% паездак у 2016 годзе адбываўся на ровары.
“Гэта прыкладна ў 7 разоў больш, чым было 7 гадоў назад. Але ў 12 разоў меньш, чым у Берліне зараз, – ілюструе старшыня праўлення Мінскага роварнага таварыства. – Думаю, ровар паўсюль выкарыстоўваюць як транспарт. Вы можаце прыехаць у Оршу і ўбачыць, колькі ровараў прыпаркавана на чыгунцы – яны належаць тым, хто там працуе. У вёсцы, магчыма, яго меньш выкарыстоўваюць для адпачынку і больш – як транспарт. У Менску – наадварот. Думаю, няма месцаў у Беларусі, дзе было б інакш”.
47% мінчукоў маюць асабісты ровар
Як выглядае тыповы раварыст у Менску?
“Я б даў такое вызначэнне: раварыст – чалавек, які час ад часу выкарыстоўвае ровар для адпачынку ці ў якасці транспартнага сродку. Не абавязкова гэта фрык, для якога ровар – асноўнае, а любы карыстач, – кажа Павал. – З такім вызначэннем раварыстаў багата, у Менску – каля 47% людзей. Даючы такое вызначэнне, мы пазбягаем стратыфікацыі – падзялення на аўтамабілістаў і раварыстаў.
Гэта шкодна. Мы хочам, каб кожны для сябе убачыў для сябе нейкую карысць. Чым больш людзей убачыць магчымасці ровара, тым лепш будзе грамадству. Ровар – гэта пашырэнне магчымасцей кожнага чалавека, будзе ён катацца раз на месяц ці раз на год”.
“Каб людзі стаялі за намі”
Мінскае роварнае таварыства запэўнівае людзей пашырыць магчымасці толькі ў сталіцы і вобласці, але дапамагае роварным ініцыятывам і актывістам з любых гарадоў Беларусі.
“Мы грамадская арганізацыя і хочам ёй заставацца. Нам важна выконваць экспертна-сэрвісныя функцыі, але найперш мы мусім прадстаўляць цікавасці людзей і быць з гэтымі людзьмі ў кантакце.
Каб людзі стаялі за намі як фармальна – у якасці сябраў – так і нефармальна, як тыя, хто прыходзіць да нас на мерапрыемствы, валанцёрыць і сочыць за жыццём у сацсетках”.
Да МРТ можна звярнуцца з любымі пытаннямі, якія тычацца ровараў ці роварнага руху, па экспертную ці юрыдычную падтрымку. Калі вы раварыст і прадстаўляеце лакальную роварную супольнасць ці вандруеце – тут радыя такім знаёмствам. Кепская навіна для пачаткоўцаў: тут наўрадці падкажуць, які ровар выбіраць.
“Мы лічым, што тлумачыць і прадаваць ровары – праца бізнэса, – гаворыць Павал. – А па Мінску зараз можна катацца на любым, не абавязкова за 600-700 долараў. Можна і за 100”.
Як звязацца? Праз электронную скрыню: info@bike.org.by Ці праз сацсеткі: Facebook ці VK Сайт МРТ
