Ва ўсёй шматлікай разнастайнасці відаў пластыку аказалася не так складана вылучыць той, што можна і трэба сартыраваць і аддаваць на перапрацоўку. На жаль, пакуль у Беларусі гэта ўсяго некалькі ёмкасцяў.
«Можна выкідаць у жоўты кантэйнер самыя звычайныя поліэтыленавыя пакеты, тыя самыя, якімі кожны з нас карыстаецца ледзь не штодня», — кажа Анатоль Калач, супрацоўнік праграмы па хімічнай бяспецы ўстановы «Цэнтр экалагічных рашэнняў».
На Камунальным унітарным прадпрыемстве па абыходжанню з адходамі «Экарэс» нам падцвердзілі, што сапраўды яны выбіраюць для перапрацоўнікаў цэлафанавыя пакеты розных колераў.
«Зараз ёсць прадпрыемствы-спажыўцы, якім неабходныя пакецікі з-пад хлеба. Але ў нашых умовах аб'ёмы такіх адходаў ад насельніцтва вельмі малыя, і адбіраць іх з агульнай масы смецця складана. Хаця яны падлягаюць перапрацоўцы», — удакладняе Іна Савёлава, начальніца вытворча-тэхнічнага аддзела ўнітарнага прадпрыемства «Экарэс».
Ідуць у кантэйнеры для пластыка ПЭТ-бутэлькі — для вады, сокаў, з-пад малака і кефіру, пітных ёгуртаў, а таксама ёмкасці для бытавой хіміі і касметыкі — з-пад мыючых сродкаў, вадкіх парашкоў, паласкальнікаў, шампуняў і крэмаў.
«Пластыкавую бутэльку трэба сціснуць перад тым, як выкінуць, каб зменшыць яе аб'ём і закруціць корак, — дае інструкцыю Анатоль. — Можна сустрэць інфармацыю, што корак і калечка трэба звінчваць з ёмкасці і выкідаць у той жа кантэйнер, але гэта ідэальная карцінка. І зараз ёсць розныя прадпрыемствы, што займаюцца перапрацоўкай. Часткова на сваіх лініях некаторыя з іх могуць рабіць гэта самі».
Уласна на «Экарэс» коркі з бутэляк не скручваюць, ёмкасць перфаруюць і адразу адпраўляюць на прэс, пасля чаго клопат з коркамі ўжо кладзецца на перапрацоўніка:
«Сёння ў нашых пакупнікоў не паўстае пытання наконт таго, што гэта неправільна, і так не павінна быць, — зазначае Іна Мікалаеўна. — Але, вядома, выдатна, калі б ад пачатку корка ўжо не было. Гэта магло б скараціць выдаткі і тэхнічны працэс, напрыклад, не ўзнікала б неабходнасці перфарыраваць бутэлькі».
І калі ўсё ж падыходзіць да справы сартыроўкі апантанна, то пажаданна з ёмкасцяў здымаць яшчэ і этыкетку, бо не кожны яе від дазволіць адправіць на перапрацоўку і саму ёмкасць:
«Мы ставілі пытанне перад вытворцамі ўпакоўкі і харчовай прадукцыі, каб яны перагледзелі матэрыял, з якога вырабляецца этыкетка, але пакуль ёсць як ёсць...» — дадае яна.
Па словах начальніцы вытворча-тэхнічнага аддзела, не лішнім будзе спаласнуць усе ёмкасці, але ні ў якім разе нельга пакідаць у іх рэшткі вадкасці, бо ў такім выпадку тару не рызыкнуць адсартыраваць і накіраваць на перфаратар, каб не нашкодзіць тэхніцы. Аднак Анатоль скептычна ставіцца да таго, каб мыць бутэлькі, мяркуючы, што гэта дакладна ў экалагічным плане немэтазгодна. Спецыялісты прадпрыемства звяртаюць увагу і на тое, што не варта выкідаць пластыкавыя адходы ў завязаным пакеце: гэта адымае час у супрацоўніка сартыровачнай лініі на тое, каб разарваць яго і паглядзець, што менавіта ў ім знаходзіцца.
Самае месца ў кантэйнерах і для рэчаў са шчыльнага пластыка — вёдзер, тазікаў і місак.
Акрамя гэтага, на прадпрыемстве «Экарэс» прымаюць і больш габарытныя рэчы, напрыклад, дарожныя барты і адбойнікі, прамысловыя пластыкавыя каністры, крышкі ад тэлівізатараў і прадуктовыя скрыні. Усё гэта дробіцца ў гранулы, сартыруецца па колерах і атрымоўвае другое жыццё ў новых рэчах. Нядрэнным другасным рэсурсам для палімернай сыравіны з'яўляецца і цырата.
Чаму ў кантэйнеры не месца
На жаль, не патрапляюць на перапрацоўку з лініі сартыроўкі каробкі з-пад тортаў, пластыкавыя падстаўкі для цукерак, аднаразавы посуд, а таксама кантэйнеры ад яек — гэта вельмі крохкі пластык, і яго амаль не магчыма зпрэсаваць у цюкі: ён амаль увесь крошыцца на дробныя элементы.
Сыходзяць з дыстанцыі на канвееры і адпраўляюцца на палігоны шкляначкі з-пад ёгуртаў і смятаны, пакеты ад малака і кефіра.
Зубныя шчоткі — занадта дробныя і ў большасці сваёй па саставу вырабленыя не з чыстага пластыку — пойдуць на палігоны адходаў.
Не пажадана выкідаць бутэлькі з-пад алею: у сувязі са складаным працэсам іх далешай перапрацоўкі.
«Калі ў адной кіпе патрапіцца 2-3 бутэлькі, яшчэ нічога страшнага. Але ёсць вытворцы, у якіх у вялікай колькасці ўтвараюцца пластыкавыя адходы такога віду. І мы іх не забіраем», — падкрэслівае Іна Савёлава.
Анатоль жа раіць ні ў якім разе не адсартыроўваць у жоўты кантэйнер ёмкасці з-пад маторнага масла з улікам, што яно ўжо па сваёй сутнасці хімічна небяспечнае, ад пластыка аддзяляецца вельмі цяжка, то і на перапрацоўку такім цыстэрнам лепш не трапляць.
Памперсы, тэтрапакі, пакецікі ад чыпсаў увогуле не апынуцца ў спісах пластыкавых адходаў, і выкідаць іх у жоўтыя кантэйнеры не варта.
Філасофскае пытанне сартыроўкі
«Сэнс перапрацоўкі і ўвогуле ўсёй смеццевай галіны скіраваны ці на тое, што небяспечна, напрыклад, батарэйкі, ці на тое, чаго вельмі і вельмі шмат — упакоўка. Трэба спачатку разабрацца з гэтым, бо пакуль мы не можам сабраць большую частку ПЭТ-бутэляк, пакетаў. Таму думаць пра дробязі зараз не даводзіцца, калі не вырашана велізарная праблема. Вядома, што хочацца адразу імкнуцца да ідэалу, але ў гэтай сітуацыі такое амаль не магчыма», — разважае Анатоль Калач.
Па словах Іны Савёлавай, сёння «Экарэс» стараецца сабраць у насельніцтва той пластык, якога ўтвараецца сапраўды шмат.
«Няхай лепш у жоўты кантэйнер трапіць нават у змешаным выглядзе, але другасная сыравіна: пластык, бляшанкі, макулатура. За гэта мы скажам: «Дзякуй!» І добра, каб людзі не кідалі ў яго харчовыя арганічныя адходы, будаўнічае смецце, вопратку, гуму, скуру — яно не перапрацоўваецца і стварае нам толькі праблем, замаруджваючы ўвесь працэс», — рэзюмуе спецыяліст прадпрыемства.
Таксама не трэба забываць, што многія пластыкавыя рэчы прыдатныя для паўторнага прымянення перад тым, як адправіцца на перапрацоўку ці палігоны. Напрыклад, бярыце ў краму свае фасовачныя пакеты, не набывайце новыя, шкляначкі з-пад ёгуртаў і смятаны саслужаць вашым бабулям і мамам добрымі гаршочкамі для расады, а некаторыя кантэйнеры ад харчовых прадуктаў могуць стаць зручнымі ёмкасцямі для захавання дробных рэчаў у камодзе ці лішкаў ежы ў халадзільніку і сыпучых рэчываў у шафе.
ЧЫТАЙЦЕ ТАКСАМА:
Биоразлагаемый пластик не решит проблему загрязнения Мирового океана
Проверено на себе: Как я пыталась прожить день, не покупая лишний пластик