Навукоўцы кажуць, што бяздзейнасць павялічвае разрыў паміж Заходняй і Ўсходняй Еўропай, піша The Guardian.
Прапанаваныя адтэрміноўкі лімітаў забруджвання паветра ў ЕС прывядуць да таго, што яшчэ сотні тысяч людзей будуць паміраць раней і «павялічаць разрыў у няроўнасці» паміж Усходняй і Заходняй Еўропай, заявіла група экспертаў па ахове здароўя. Тым часам, удзельнікі перамоў ЕС выпрацоўваюць ключавыя правілы ачысткі паветра.
Сусветная арганізацыя аховы здароўя вызначыла, колькі драбнюткіх часціц і колькі таксічных газаў можа забруджваць паветра, але падкрэсліла, што ніякі ўзровень забруджвання не з’яўляецца бяспечным для дыхання.
Лекары, якія пішуць для Міжнароднага часопіса аховы здароўя, хочуць, каб абмежаванні былі выкананы да канца дзесяцігоддзя, але Еўрапейскі парламент хоча пачакаць да 2035 года, Еўрапейская камісія хоча ўсталяваць больш слабыя абмежаванні на 2030 год, не ўсталёўваючы дату для ўзгаднення з СААЗ, і Еўрапейскі савет хоча дазволіць больш бедным краінам пачакаць да 2040 года.
«Кожны год затрымкі вызначэння лімітавых значэнняў непасрэдна прыводзіць да большай колькасці смерцяў і захворванняў», – сказала Барбара Хофман, старшыня савета па адвакацыі Еўрапейскага рэспіраторнага таварыства (ERS) і кіраўнік аддзела эпідэміялогіі навакольнага асяроддзя ва Універсітэце Генрыха Гейнэ ў Дзюсельдорфе.
Хофман і яе калегі з некалькіх грамадскіх інстытутаў аховы здароўя выявілі, што яшчэ 330 000 чалавек памруць заўчасна, калі краіны ЕС з узроўнем дробных часціц больш за 10 мікраграмаў на кубічны метр адкладуць зніжэнне ўзроўню забруджвання да гэтага ўзроўню на дзесяцігоддзе з 2030 па 2040 год. Ліміт СААЗ складае 5 мікраграмаў на кубічны метр.
«Гэтыя лічбы ясна паказваюць, што дазвол на затрымкі прывядзе да істотнай, несправядлівай і недапушчальнай страты чалавечых жыццяў у Еўропе», – пішуць навукоўцы.
Медыкі называюць дрэннае паветра нябачным забойцам. Кожны ўдых чалавека ўцягвае забруджвальныя рэчывы, дастаткова малыя, каб прасочвацца з лёгкіх у кроў. Трапляючы ў кроў, яны цякуць па целе, пашкоджваючы органы.
Найгоршае паветра ў Еўропе знаходзіцца ў цэнтральных і ўсходніх краінах, а таксама ў Італіі, але расследаванне Guardian у верасні паказала, што 98 % еўрапейцаў дыхаюць настолькі брудным паветрам, што яно парушае абмежаванні СААЗ.
Еўрапейскі савет прапанаваў, каб краіны з высокай доляй хатніх гаспадарак з нізкім узроўнем даходу і ВУП на чалавека, ніжэйшым за сярэдні па ЕС, маглі дасягнуць лімітавых значэнняў толькі ў 2040 годзе, таму што ў іх менш грошай, каб інвеставаць у ачыстку.
У многіх бяднейшых еўрапейскіх краінах паветра бруднае, таму што яны топяць электрастанцыі большай колькасцю вугалю для вытворчасці электраэнергіі, спальваюць больш драўніны і вугалю для ацяплення дамоў і маюць старыя машыны і заводы.
Навукоўцы заявілі, што «выкарыстанне беднасці ў якасці апраўдання для бяздзейнасці – гэта прама супрацьлеглае таму, што патрэбна гэтым краінам». Для здароўя людзей у гэтых краінах было б лепш усталяваць законы і выдзеліць грошы для паскарэння «тэрмінова неабходнай» палітыкі чыстага паветра, дадалі яны.
«Нам патрэбна справядлівае і амбіцыйнае новае заканадаўства ЕС аб якасці паветра, якое аднолькава шануе здароўе ўсіх еўрапейцаў», – сказала Зорана Ёванавіч Андэрсэн, эпідэміялагіня Капенгагенскага ўніверсітэта і старшыня камітэта ERS па навакольным асяроддзі і ахове здароўя.
«Дзеці і дарослыя ў краінах Усходняй Еўропы ўжо занадта доўга дыхаюць самым забруджаным паветрам у Еўропе і пакутуюць ад звязаных з гэтым захворванняў лёгкіх».
Кепскае паветра шкодзіць эканоміцы, таму што гэта азначае, што людзі бяруць больш дзён непрацаздольнасці і маюць патрэбу ў лячэнні ў стацыянары. Ацэнка ўздзеяння, праведзеная Еўрапейскай камісіяй, паказала, што поўнае выкананне рэкамендацый СААЗ да 2030 года прынясе найбольшую чыстую эканамічную выгаду з трох разгледжаных ёю сцэнароў з эканоміяй 38 мільярдаў еўра ў год.
Фінансавыя наступствы былі адпаведнымі, сказала Маргарыта Талота з ініцыятыўнай групы Еўрапейскага экалагічнага бюро.
«Мы павінны мець на ўвазе, што кошт бяздзейнасці нашмат вышэй, чым кошт дзеянняў па зніжэнні забруджвання паветра».