Але там адсутнічалі прадстаўнікі многіх краін з найбуйнейшымі выкідамі вугляроду, піша The Guardian.
Генеральны сакратар ААН сказаў, што свет «спазняецца на дзесяцігоддзі» ў пераходзе да чыстай энергіі.
«Мы павінны кампенсаваць час, страчаны на падножкі, выкручванне рук і інтарэсы тых, хто заграбае мільярды з выкапнёвага паліва», – сказаў Гутэрыш, дадаўшы, што некаторыя кампаніі, якія займаюцца выкапнёвым палівам, распачалі «ганебную» спробу паставіць пераход у тупік.
Гутэрыш сказаў, што заможныя краіны павінны як мага бліжэй да 2040 года звесці свае выкіды, якія награваюць планету, да нуля, і нядаўні аналіз ААН выявіў, што гэтая задача не адпавядае рэчаіснасці. Таксама гэтыя краіны мусяць даць абяцанае кліматычнае фінансаванне больш бедным і ўразлівым краінам, якога дагэтуль не хапае.
«Многія з самых бедных краін маюць поўнае права быць злымі, што яны больш за ўсё пакутуюць ад кліматычнага крызісу, для стварэння якога яны нічога не зрабілі, злымі, што абяцанае фінансаванне не ажыццявілася, і злымі, што іх выдаткі на пазыкі завоблачна высокія», – сказаў ён.
Гутэрыш заявіў, што «чалавецтва адкрыла браму ў пекла», выклікаўшы ўзмацненне спякоты, паводкі і лясныя пажары, якія назіраюцца ва ўсім свеце, і што без радыкальных дзеянняў нас чакае «небяспечная і нестабільная» будучыня глабальнага нагрэву на 2,8 градуса ў параўнанні з даіндустрыяльнай эпохай.
«Будучыня чалавецтва ў нашых руках, – заявіў ён. – Мы павінны павялічыць тэмп, ператварыць планы ў дзеянні і пераламаць ход падзей».
Лідарам больш чым 100 краін было прапанавана прыняць удзел у саміце па кліматычных амбіцыях, а таксама былі запрошаны тыя, хто, як палічыла ААН, «мае новыя, палепшаныя амбіцыі ў галіне клімату».
Пры абмеркаванні недахопу намаганняў, патрэбных, каб пазбегнуць катастрафічных змяненняў клімату, адсутнічалі прадстаўнікі большасці краін з найбуйнейшымі выкідамі вугляроду ў свеце, у тым ліку Джо Байдэн, прэзідэнт ЗША, і Сі Цзіньпін, прэзідэнт Кітая.
Таксама адсутнічалі Эмануэль Макрон з Францыі, Нарэндра Модзі з Індыі і Рышы Сунак з Велікабрытаніі, які апынуўся ў цэнтры інтэнсіўнай крытыкі пасля таго, як ён абвясціў аб змякчэнні палітыкі Велікабрытаніі па дасягненні чыстых нулявых выкідаў.
«Іх адсутнасць сведчыць аб тым, што мы зараз не ўспрымаем сур’ёзна маштаб гэтай задачы», – сказала Кэлі Сімс Галахер, дэканка школы Флетчара пры Універсітэце Тафтса і былая дарадца Белага дома.
«Калі б стаўленне было сур’ёзным, яны б сёння ўсе былі за сталом. Гэта выклікае занепакоенасць».
Сам саміт утрымліваў некалькі палымяных асуджэнняў прамысловасці выкапнёвага паліва, рэзкі кантраст з папярэднімі дыпламатычнымі лагоднасцямі, якія прыглушалі такую крытыку на папярэдніх форумах ААН. У зале прагучалі апладысменты, калі Гэвін Ньюсам, губернатар Каліфорніі, сказаў, што «гэты кліматычны крызіс – гэта крызіс выкапнёвага паліва».
«Гэта нескладана. Гэта спальванне нафты. Гэта спальванне газу. Гэта спальванне вуглю. І мы павінны казаць пра гэта, – сказаў Ньюсам. – Дзесяцігоддзямі нафтавая прамысловасць выстаўляла кожнага з нас у гэтым пакоі за дурняў. Яны падкупалі палітыкаў. Іх падман і адмаўленне дзесяцігоддзямі стварылі ўмовы, якія захоўваюцца тут і сёння».
Габрыэль Борык, прэзідэнт Чылі, заявіў, што «нам трэба сыходзіць ад выкапнёвага паліва» і раскрытыкаваў «эканомію» з боку буйных кампаній, у той час як Каўсеа Натана, прэм’ер-міністр Тувалу, астраўной дзяржавы Ціхага акіяна, якая знаходзіцца пад сур’ёзнай небяспекай з-за павышэння ўзроўню мора, заклікаў дамаўляцца аб нераспаўсюджванні выкапнёвага паліва.
«Чым даўжэй мы застаемся залежнымі ад выкапнёвага паліва, тым даўжэй мы штурхаем адно аднаго да заняпаду», – сказаў ён.
Лідары некаторых іншых дзяржаў, якія развіваюцца, і малых астраўных дзяржаў таксама скардзіліся на адсутнасць прагрэсу ў заможных краінах у прадастаўленні абяцанай кліматычнай дапамогі ў памеры 100 мільярдаў долараў.
Казалі яны і пра цяжкасці ў атрыманні фінансавання па разумных стаўках для стварэння інфраструктуры, неабходнай для адаптацыі да свету з больш жорсткімі штормамі, спякотай і паводкамі.
«Мы знаходзімся на фінальнай стадыі дзеянняў, неабходных для захавання гэтай планеты, і, на жаль, я не думаю, што ўсе гэта разумеюць», – заявіла Міа Мотлі, прэм’ер-міністарка Барбадаса.
«Балюча і надалей бачыць, што вы просіце нас пайсці ў большыя пазыкі для стварэння ўстойлівай інфраструктуры для таго, чаго мы не рабілі, і ў той жа час вы таксама хочаце пераканацца, што ў вас ёсць фонд страт і пашкоджанняў, які не мае дастаткова сродкаў для дапамогі краінам у аднаўленні. Гэта бессумленна і амаль злачынства супраць чалавецтва».
Гутэрыш прызнаў, што сам па сабе саміт наўрад ці істотна зменіць траекторыю кліматычнага крызісу, але ў Нью-Ёрку былі абвешчаныя некаторыя меры. Напрыклад, ЗША сталі адной з мноства краін, якія падпісалі дагавор пра абарону Сусветнага акіяна.
Майкл Блумберг, мільярдэр, былы мэр Нью-Ёрка, тым часам паабяцаў яшчэ 500 мільёнаў долараў на закрыццё вугальных і газавых заводаў у ЗША.
«Невялікія крокі, прапанаваныя краінам, вітаюцца, але яны падобныя на спробу патушыць пекла са шлангу, які працякае, – сказаў Дэвід Васкоў, дырэктар Міжнароднай кліматычнай ініцыятывы ў Інстытуце сусветных рэсурсаў. – Існуе проста велізарная неадпаведнасць паміж глыбінёй дзеянняў, якія прымаюць урады і прадпрыемствы, і трансфармацыйнымі зрухамі, неабходнымі для вырашэння кліматычнага крызісу».