​Хрысціна Чарняўская

Пад нашымі нагамі залягаюць не толькі карысныя прыродныя рэсурсы, але і сведкі таго, якой была планета некалькі соцен мільёнаў год таму. Бадай неспецыялісту будзе складана распазнаць сярод камянёў выкапнёвыя рэшткі жывых істот. А вось вострае экспертнае вока можа злёгкасцю прыкмеціць цікавыя экзэмпляры.

Сёння Еўропа адзначае Дзень ката. Вядома, свята гэта сімвалічнае і закліканае прыцягнуць як мага больш увагі да праблемы безпрытульных жывёл. Звычайна ў гэты дзень праводзяцца тэматычныя выставы і конкурсы, збор сродкаў на стэрылізацыю і корм для тых, хто астаўся без даху над галавой.

Першае мінскае кафэ веганскага фастфуду Monkey Food запусціла бестэрміновы чэлендж #дзеньбезмяса. Падтрымаць задуму ўзяліся яшчэ восем сталічных устаноў харчавання і крамаў.

Ужо праз пару дзён высвятліцца імя найлепшага праекту конкурсу #Паскарэнне. Праекты ўжо прайшлі этап народнага галасавання і зараз за іх галасуе журы з адмыслоўцаў. Зялёны партал распавядае пра экалагічныя ініцыятывы, мэта якіх - "азеляніць" людзей.

Напярэдадні 14 лютага - дня ўсіх закаханых, - прылаўкі крамаў ломяцца ад усялякага віду атрыбутыкі гэтага свята: каробкі цукерак у форме сэрца, мілыя і забаўныя мяккія цацкі, шары і г.д. Але найчасцей гэта ўсяго толькі аднадзённы шырспажыў.

Канфлікты, якія разварочваюцца на фоне забудовы, ушчыльнення ці высечкі дрэваў, бадай, самыя гарачыя за апошні час. Людзі даведваюцца пра злашчасныя аб'екты, калі тэрыторыю агароджваюць плотам ці ўжо пачынае працаваць тэхніка. Чаму так і што з гэтым рабіць, разбіраемся разам са спецыялістамі "Экадома".

Інфармацыя пра тое, што ў прыёмніку часовага ўтрымання безпрытульных жывёл няма вольных вальераў з'явілася на сайце «Фаўна горада». Часова арганізацыя прыпыніла прыём жывёл ад насельніцтва. Праблему перапоўненасці паднялі валанцёры ў тэматычных суполках. На іх думку, жывёл пасля адлову пачнуць усыпляць ці нават не давозіць жывымі да Гурскага, 42, дзе размяшчаецца «Фаўна горада».

Належнае экалагічнае кіраўніцтва — выраз, які, зразумелы, бадай, толькі вузкім спецыялістам і экспертам “зялёнай” галіны. Тым не менш, яно тычыцца кожнага чалавека, бо закранае сферу прыняцця рашэнняў у экалагічных пытаннях і тых аб'ектах, што ўплываюць на змяненне навакольнага асяроддзя.

Да 22 студзеня можна падаць свае прапановы і заўвагі да праекта ўнясення змянаў у Пастанову Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь №687 «Палажэнне аб парадку правядзення грамадскіх абмеркаванняў у галіне архітэтурнай, горадабудаўнічай і будаўнічай дзейнасці».

Бадай, мала хто з неспецыялістаў можа ўявіць сабе тое, што на беларускай частцы Палесся сустракаюцца… чарапахі. Балотная чарапаха занесена ў Чырвоную кнігу Беларусі. І няхай від не знаходзіцца пад пагрозай знікнення, але ўсё ж у будучым рызыкуе стаць выміраючым. Адсюль і ўзнікае патрэба беражлівага стаўлення да гэтых паўзуноў.

Падзеі ночы 26 красавіка 1986 года на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі пакінулі страшны след на чалавечых лёсах і зямлі. Адчуць яго на сабе давядзецца яшчэ не аднаму пакаленню. Пасля аварыі на ЧАЭС калісьці абжытыя тэрыторыі ператварыліся ў небяспечную «мёртвую» зону, плошчай 460 тысяч гектараў украінска-беларускіх зямель.

Пошукі гадавалага сабакі пароды сенбернар па мянушчы Келі цягнуцца амаль тры месяцы. Кожную вольную гадзіну Надзея Іванаўна, гаспадыня сабакі, ходзіць і расклейвае аб'яўкі па розных раёнах сталіцы, з просьбай паведаміць хоць якую інфармацыю пра яе гадаванца.

На днях у Мар'інай Горцы на рацэ Цітоўка знайшлі труп дарослага лебедзя. Як удалося высвятліць пры ўскрыцці, у птушкі вынайшлі разрыў печані. Што стала прычынай такой траўмы, спецыялісты і валанцёры сказаць не могуць.

Інфармацыю пра невялікага скалечанага сабаку з Мінойтаў Лідскага раёну валанцёрка Тамара Келлер знайшла ў сацыяльных сетках. Дзяўчына рызыкнула паехаць і адшукаць яго ў вёсцы, дзе ніхто не ўзяўся дапамагчы бедаку.

Навагодні стол заўсёды багаты на стравы і розныя кулінарныя прыдумкі. І пры ўсім, святочная ноч не выключэнне, каб паспрабаваць абысціся без мяса, застаючыся сытым і задаволеным. Праект ''VeganFood'' пацікавіўся ў практыкуючых веганак, што яны традыцыйна ставяць на стол.

Зялёны партал сабраў гучныя кейсы 2017 года, што тычыліся праблем навакольнага асяроддзя, але сіламі актывістаў і грамадскай супольнасці змаглі вырашыцца станоўча.

Вертыкальныя сады, гарадское агародніцтва – папулярнае хобі нашых заходніх суседзяў, што толькі прыходзіць да нас. Патрэба ў лакальных участках сярод горада выклікана хутчэй не неабходнасцю забяспечыць сябе прадуктамі харчавання, а жаданнем гараджан быць бліжэй да прыроды, сацыялізавацца і знаходзіць знаёмых па інтарэсах.

У суботу, нягледзячы на казусы надвор'я, мясцовыя жыхары Сельгаспасёлка талакой зрабілі канатныя парэнчы для пад'ёма на горку ў скверы Котаўка.

У пачатку 2015 года кампанія ''БелГіпс-Эка'' усталявалі па Мінску адмысловыя кантэйнеры для збора макулатуры. На сённяшні дзень іх колькасць дасягае 480 па сталіцы, у Бараўлянах і пасёлку Лясны.

Грамадская аб'яднанне ''Экадом'' – адно са старэйшых у экалагічнай галіне, што займаецца абаронай правоў грамадзян на спрыяльнае навакольнае асяроддзе. Акрамя непасрэднай камунікацыі з дзяржаўнымі органамі і экспертамі ў спрэчных пытаннях, працай над нарматыўна-прававой базай, актывісты падтрымліваюць мясцовыя супольнасці ў барацьбе за навакольнае асяроддзе.

Год таму мясцовым жыхарам Сельгаспасёлку, актывістам і гараджанам удалося падавалася немагчымае – адстаяць сквер Котаўка. З таго часу для ўпарадкавання гэтай зялёнай зоны было зроблена шмат: зфарміравана ініцыятыўная група, распрацаваны канцэпт праекту, праведзена даследаванне насаджэнняў. Але ў будучым Котаўку чакае яшчэ больш і бадай галоўнае – пераўвасабленне.

Брэсцкае моладзевае грамадскае аб'яднанне ''Час Зямлі'' – адно з нямногіх, што літаральна ад самага пачатку сваёй дзейнасці пачало бамбіць па экалагічных праблемах рэгіёну і атрымоўваць станоўчы вынік у іх вырашэнні. Актывісты арганізацыі самі сябе характарызуюць, як каманду маладых і аб'яднаных адной мэтай людзей, што пастаянна развіваюцца.

На сайце дзяржаўнага вытворчага прадпрыемства ''Белэнерга'' ў канцы лістапада з'явіўся матэрыял пра развіццё аднаўляльных крыніц энергетыкі ў Беларусі. Справа не дрэнная, але сама навіна паходзіць на спробу апраўдацца і кінуць камень у апанентаў і ''лабістаў'' АКЭ. ''Зялёныя'' упэўненыя: дзяржава сама сабе загнала ў кут, а ў энергетычнай галіне варта праводзіць сур'ёзныя сістэмныя і інфраструктурныя змены.

Каштоўныя падарункі і экасумкі з руплівымі янотамі ўручылі арганізатары пераможцам і ўдзельнікам конкурсу пра раздзельны збор смецця за мяжой.

Увосень у Еўропе зафіксавалі выкід радыяцыі, але пакуль ні адна кампанія, ні прадпрыемства, ні краіна афіцыйна не падцвердзіла факт здарэння ў іх. Эколагі і спецыялісты кажуць, што гэта не толькі даказавае адсутнасць якой-небудзь сістэмы папярэджання пра аварыйныя сітуацыі, але і сведчыць пра маральны ўзровень галіны – бо не засцерагчы людзей ад небяспекі – злачынства супраць іх.

Учора, 20 лістапада, у Мінску заўважылі даўгахвостую кугаўку, пра што паведамілі ў сацыяльных сетках супрацоўнікі грамадскай арганізацыі ''Ахова птушак Бацькаўшчыны''.

Разнастайныя страшылкі згулялі злы жарт з кажанамі. Людзі працягваюць верыць у цёмны бок і баяцца іх. На самой жа справе, рукакрылыя могуць быць выдатнымі суседзямі для людзей, напрыклад, на загарадным участку.

У Мінску з'явіліся першыя прыродныя помнікі мясцовага значэння, а важныя праблемы з зялёнымі насаджэннямі зноў застаюцца па-за інтарэсам гараджан. Чаму людзі не надаюць значэння стану паркаў, дагляду за дрэвамі і не гатовыя да руплівай штодзённай адвакатыўнай кампаніі, але як толькі чуюць гук бензапілы, гатовыя будаваць барыкады і ісці ў бой?

Сучаснае грамадства называюць спажывецкім невыпадкова. Мы набываем, карыстаемся, ламаем, выкідаем і зноўку набываем. І рэдка калі задумваемся, ці ёсць альтэрнатыва шалёнаму спажывецву. А яна – ёсць.

Дзевятага лістапада свет адзначыў Міжнародны дзень антыядзерных акцый. У гэты дзень у розных гарадах праходзілі пратэстныя акцыі супраць развіцця ядзернай энергетыкі. Такім чынам актывісты намагаюцца яшчэ раз падняць праблему бяспекі атамных станцый.