​Хрысціна Чарняўская

Другі па ліку за гэты год экамаркет «Пастэрнак» на Міжнародны дзень вегана вітаў сваіх наведвальнікаў у Мінску. На гэты раз арганізатары пастараліся зрабіць яго яшчэ больш разнастайным і масавым, каб кожны змог знайсці для сябе штосьці карыснае — ад экалагічнай і этычнай касметыкі і бытавой хіміі да здаровых прадуктаў харчавання і цукерак ручной працы. Зялёны партал прапануе агляд самых цікавых стэндаў экамаркету.

Напярэдадні Дня без аўтамабіля Зялёны партал задумаў правесці эксперымент і на практыцы вырашыць спрэчку паміж аўтамабілістам, веласіпедыстам і пешаходам – хто з іх хутчэй дабярэцца з пункту А ў пункт Б і каму гэта будзе найбольш зручна зрабіць.

Як камерцыйны праект студэнтаў эканамічнага факультэту БДУ пераўвасобіўся ў сацыяльна-экалагічны і што даведаліся мінскія школьнікі пра небяспечнайсць адходаў, і навыкі сартыроўкі смецця, распавялі «Зялёнаму парталу» ідэйныя натхняльнікі і ініцыятары «Чыстай справы».

Пасля Другой сусветнай вайны Мінск пачаў набываць свае асаблівыя рысы і характэрныя толькі для яго прыродна-ландшафтныя формы. Яны сталі асновай знешняга аблічча сталіцы і яе ўнутраным «каркасам». Менавіта гэту ролю ў мегаполісе выконвае водна-зялёны дыяметр — «артэрыя», якая перасякае ўвесь горад з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход, зялёная «стужка», што дае мінчанам не толькі неверагодныя прыродныя краявіды і зону для адпачынку, але і з'яўляецца крыніцай чыстага паветра. Апошнія гады, на жаль, даводзіцца назіраць сістэматычнае выманне зялёных тэрыторый з межаў водна-зялёнага дыяметру

Яшчэ зусім нядаўна людзі ўмела фарміравалі гарадскую інфраструктуру вакол прыродных зон, асцярожна упісваючы будынкі ў навакольнае асяроддзе, ствараючы камфортныя ўмовы для жыцця. Сёння ж можна назіраць абсалютна адваротную карціну, калі пад патрэбы інвестыцыйных праектаў горад Мінск пазбаўляецца сваёй унікальнасці і зялёных зон. Адным з такіх аб'ектаў, які патрапіў пад «раздачу», стаў водна-зялёны дыяметр. Зялёны партал спытаў шэраг спецыялістаў і вядомых людзей, што яны думаюць на гэты конт.

Беларускую сталіцу наведалі два галандскіх архітэктары, Адрыаан Кок і Ніелс Дэхенкамп. Яны прыехалі, каб распавесці пра свой вопыт выпраўлення памылак мінулага ў раздзяленні транспартных шляхоў удзельнікаў дарожнага руху і наглядна прадэманстраваць, як зрабіць больш бяспечнай транспартную стратэгію сучасных гарадоў.

Ратыфікаваная Беларуссю ў 1998 годзе Орхуская канвенцыя магла стаць жыццяздольным і эфектыўным інструментам абароны права на спрыяльнае навакольнае асяроддзе і раўнавання грамадскасці з іншымі зацікаўленымі бакамі ў працэсе прыняцця экалагічна значных рашэнняў. Але ўпартае нежаданне дзяржаўных структур разумець і працаваць згодна з патрабаваннямі канвенцыі робіць яе амаль бясплённай. Прычыны такой сітуацыі і магчымыя шляхі выйсця шукалі эксперты на IV Форуме незалежных экалагічных арганізацый-2015.

Мінскія зялёныя зоны заўсёды былі адметнай рысай беларускай сталіцы, што вабілі гараджан і турыстаў у цяністыя прыродныя лабірынты спякотнымі летнімі днямі ці казачнымі снежнымі пейзажамі зімою. Асабліва сярод іх вылучаўся водна-зялёны дыяметр, які прасякае сталіцу наскрозь — ад вадасховішча Дразды да Шабаноў. Зялёны партал працягвае публікаваць серыю бліцаў пра яго ўнікальныя ўласцівасці і ролю са знакамітымі людзьмі.

Напярэдадні Канферэнцыі бакоў Рамачнай канвенцыі ААН аб змяненні клімату, што пройдзе ў канцы бягучага года ў Парыжы, тэма ўдзелу ў ёй Беларусі стала ключавой для круглага стала са спецыялістамі ўстановы «Цэнтр экалагічных рашэнняў», ПРААН і таварыства «Зялёная сетка» на IV Форуме экалагічных НДА.

Нашумеўшая, але пакуль не прынятая новая рэдакцыя Ляснога кодэксу абмяркоўвалася на спецыялізаваным круглым стале на IV Форуме экалагічных арганізацый, што прайшоў у Мінску ў канцы ліпеня. Спецыялісты заклікаюць варушыцца і шукаць партнёраў у барацьбе за лясы пакуль не позна.

Турысты з захапленнем адгукаюцца пра беларускую сталіцу, як пра чысты і зялёны горад, аднак самі гараджане адчуваюць, што Мінск становіцца для іх чужым і няўтульным з-за масавай забудовы зялёных зон. Яна псуе знешні выгляд мегаполіса і яго экалагічны стан. Найбольш яскравым прыкладам з’яўляюцца гатэлі, жылыя шматпавярхоўкі ўздоўж водна-зялёнага дыяметру. У межах кампаніі па яго захаванню Зялёны партал працягвае знаёміць сваіх чытачоў з пунктам гледжання адметных асоб, чаму ні ў якім разе нельга страціць гэтую ўнікальную прыродную тэрыторыю Мінска.

Адзін з апошніх выпадкаў жорсткага абыходжання, які абурыў валанцёраў і зоаабаронцаў, але не крануў супрацоўнікаў праваабарончых органаў сталіцы, адбыўся ў канцы мая. На жаль, віноўныя так і не будуць прыцягнуты да адказнасці, пра што зоаабаронцы Анастасіі Жаўрыд паведаміў у пісьмовым адказе на яе скаргу начальнік гарадскога аддзялення міліцыі №3 Завадскога РУУС горада Мінска.

Пад мілагучныя мелодыі вінілу летнім вечарам у «Чырвоным дворыку» па вуліцы Рэвалюцыйнай афіцыйна прэзентавалі блог Zucchini Blog. На гэтым рэсурсе будуць збірацца арыгінальныя рэцэпты страў, гісторыі вегетарыянцаў і ў цэлым інфармацыя пра культуру смачнага харчавання без мяса.

24 ліпеня ў сценах Міжнароднага адукацыйнага цэнтру імя Йоханаса Раў сабраліся найбольш актыўныя прадстаўнікі «зялёнага» руху, каб падвесці вынікі двухгадовай працы і абмеркаваць найбольш актуальныя пытанні ў гэтай сферы. Аднак, нягледзячы на шырокае кола існуючых праблем з навакольным асяроддзем у нашай краіне, галоўнай тэмай мерапрыемства стала існуючая нацыянальная экалагічная палітыка і яе далейшае развіццё.

Прыродныя зоны горада захоўваюць яго гісторыю, фарміруюць характар і ствараюць камфортныя ўмовы для жыцця людзей у мегаполісе. Адным з такіх знакавых месцаў для Мінска з'яўляецца водна-зялёны дыяметр, які не толькі нясе ў сабе экалагічную складаючую сталіцы, але і мае культурнае значэнне. Зялёны партал працягвае знаёміць сваіх чытачоў з меркаваннем на гэты конт экспертаў у галіне аховы навакольнага асяроддзя, урбаністаў, гісторыкаў і медыяперсон.

Кожны горад свету мае знакавыя аб'екты, месцы, помнікі, якія вылучаюць яго сярод сотняў іншых населеных пунктаў і прывабліваюць знешніх гледачоў. Для Мінска, як не дзіўна, такім элементам з'яўляюцца не Лядовыя палацы ці гандлёвыя цэнтры, а водна-зялёны дыяметр — прыродная артэрыя, якая насычае сталіцу кіслародам і дае ў сваім улонні прытулак гарадской фаўне. На жаль, ў апошнія гады назіраецца сістэматычнае скарачэнне рэкрэацыйнай зоны пад забудову, што не толькі ламае эстэтыку гарадской прасторы, але і перакрывае доступ для ветравых патокаў. Зялёны партал пачынае публікаваць серыю бліцаў з

Сонечнай раніцай у аўторак у мясцовым выканкаме горада Крупкі сустрэліся зацікаўленыя бакі, каб абмеркаваць справаздачу аб Ацэнцы ўздзеяння на навакольнае асяроддзе (АУНА) рэканструкцыі старой ваеннай нафтабазы ў завод па перапрацоўцы адпрацаваных масел.

Знайсці для сябе кнігу па душы, здаць адпрацаваныя батарэйкі і даведацца больш пра адходы — ўсё гэта можна было зрабіць на 9-м мінскім бясплатным кірмашы, што прайшоў у мінулую нядзелю ў бары «ДК».

З моманту, калі стала вядома пра чарговае вынясенне законапраекта аб абыходжанні з жывёламі на разгляд у Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Беларусі, зоаабаронцы і грамадскія арганізацыі аднагалосна пачалі заяўляць, што новая рэдакцыя закона ніякім чынам не зменіць безнадзейнага становішча з абаронай жывёл ад жорсткага абыходжання. Нават унесены ў гэтым годзе новы артыкул у Крымінальны кодэкс, які прадугледжвае арышт ці год спраўных работ за жорсткае стаўленне да жывых істот, абсалютна бяздзейны на практыцы.

З вясны і аж да самай восені многія гараджане адкрываюць для сябе дачны сезон, поўныя надзеі на багаты ўраджай садавіны і гародніны. А як быць тым, хто не мае ўчастачка за горадам, але жадае таксама мець хатнія памідоры ці зеляніну? Выдатным рашэннем можа стаць мініяцюрны агародзік на балконе. Галоўнае — ведаць, як усё правільна арганізаваць, каб ён радаваў на працягу ўсяго сезона.

Чаго не хапае маладому кінематографу Беларусі, распавялі журналістам прадстаўнікі айчыннага кінарынку, арганізатары творчага конкурсу «Kinosprint».

У мінулую суботу ў дворыку кафэ «Beetlejuice» адбыўся яркі экалагічны арт-пленэр «Малююць усе!» у рамках штогадовай акцыі «Клімат, застанься!». На ім гараджане малявалі самыя дарагія іх сэрцу прыродныя рэчы, з'явы, якія б яны хацелі захаваць на планеце, абменьвалі макулатуру на базілік і дасылалі «прывітанні» праз адмысловыя паштоўкі сваім знаёмым і сябрам.

Мастацтва — гэта люстэрка эпохі, дзякуючы якому сёння мы можам меркаваць пра духоўную культуру многіх зніклых цывілізацый. Праз мастацкія сродкі мы лепш разумеем свет вакол сябе і спасцігаем свой унутраны. І як чалавек не можа выжыць без прыроды, так не можа паўнацэнна развівацца без твораў мастацтва. Пра дзівосную сувязь экалогіі і мастацтва Беларускаму зялёнаму парталу распавялі бацька і сын, мастацтвазнаўца Юрый Іваноў і мастак Аляксей Іваноў.

Са школьных гадоў усім вядомая і звыклая практыка па збору макулатуры, калі вучні спаборнічаюць цэлымі класамі за большую колькасць здадзенай папяровай сыравіны. І, напэўна, хтосьці скажа, што гэта перажытак савецкага мінулага, але ўсё ж для большасці — настальгічныя ўспаміны, якія зараз маюць яшчэ і экалагічнае адценне. Магчыма, менавіта таму атрымала столькі станоўчых водгукаў ініцыятыва па кантэйнернаму збору макулатуры ААТ «БЕЛГІПС», якая распачалася ў Мінску ў канцы лютага.

На мінулых выхадных пад Мінскам прайшоў чарговы трэнінг першага ўзроўню Школы экалагічнага актывіста для тых, хто зацікаўлены ў развіцці «зялёнага» руху ў Беларусі і ў рэалізацыі сваіх ідэй і праектаў.

У самым цэнтры Мінску, за сценамі Галерэі сучаснага мастацтва «Ў», размясціўся невялікі грамадскі агародзік, на якім ужо буяюць часнок, цыбуля, морква, пятрушка ды капуста з суніцамі і кабачкамі. Ставаральніца гэтага гарадскога цуду — выпускніца Школы экалагічнага актывіста Юля Кашапава — расказала Беларускаму зялёнаму парталу, што будзе з пляцоўкай далей і як кожны мінчанін можа ёй скарыстацца.

Звыклымі карцінамі сучасных гарадоў з'яўляюцца бясконцыя заторы і паркоўка аўтамабіляў у непрадназначаных для гэтага месцах, але вельмі зручных і абсалютна бясплатных — на газонах, тратуарах і па крайняй правай паласе дарогі. Пры гэтым мала хто з аўтамабілістаў задумваецца, каму ён можа перашкодзіць ці нават нашкодзіць такімі сваімі дзеяннямі, а гэта, дарэчы, большая частка ўдзельнікаў дарожнага руху: пешаходы, веласіпедысты ды іншы аўтатранспарт. І можна доўга спрачацца, адстойваць пазіцыі кожнай групы ці змагацца за сваё месца на дарозе, але, на думку прадстаўнiка веларуху i дырэктара Фонду

У гэтым годзе ініцыятары акцыі — беларускія экалагічныя арганізацыі і ўстановы — вырашылі зрабіць прыбіранне сапраўды масавым мерапрыемствам. На гэта іх натхніў эстонскі вопыт.

Пра Чарнобыльскую катастрофу знята шмат дакументальных стужак. У адных з іх гаворка ідзе пра само трагічнае здарэнне на АЭС, у другіх — пра людзей, чые лёсы ў адно імгненне змяніла аварыя, у трэціх — пра гераічны ўчынак ліквідатараў, успаміны сведкаў тых страшных падзей, а ёсць кіно пра сучаснасць Зоны.

Сёння, 25 красавіка, у рамках акцыі Дзень Зямлі ў Мінску пройдзе пазнавальная экскурсія, якая пазнаёміць са старымі гарадскімі дрэвамі. Каардынатар кампаніі «Гарадскі ляснічы» таварыства «Зялёная сетка» Ігар Корзун распавядзе ўдзельнікам падарожжа цікавыя факты з гісторыі не толькі зялёных насаджэнняў, але і пра іх ролю ў фарміраванні гарадскога асяроддзя.